Sabancı Üniversitesi Siyaset Bilimi Doktora Öğrencimiz Aylin Aydın üniversitemiz öğretim görevlilerinden Eser Şekercioğlu ile birlikte yaptıkları “Yargıya Duyulan Toplumsal Güven: Yapısal ve Davranışsal Faktörlerin Etkileşimi” isimli çalışmayı Midwest Political Science Association Konferansında sunacaktır. (22-25 Nisan 2010, Şikago-A.B.D)
Özet:
Toplumun yargıya duyduğu güven hukuk devleti ilkesinin, hukuk sisteminin ve mahkemelerin etkinliğini belirleyen “yargısal meşruiyet”in en önemli unsurudur. Ancak ülkeler ve bireyler arasında yargıya duyulan güven odaklı farklılıkları açıklayan unsurlar hakkında çok az şey bilinmektedir. Bunun yanı sıra güven seviyelerini açıklayan ülke ve birey düzeyindeki unsurlar arasındaki etkileşim literatürde göz ardı edilmiştir. Bu doğrultuda, çalışmamızın amacı 53 ülke için Dünya Değerler Araştırması (2005-2006) ve pek çok farklı kaynaktan topladığımız verileri kullanarak, ülke düzeyindeki unsurların birey düzeyindeki unsurları etkileyip etkilemediğini açıklamaktır. Rasgele-katsayı modelini (Random-coefficient model) kullanarak kurumsal güveni belirleyen birey düzeyindeki önemli unsurların -eğitim, sosyal statü, değerler- belirleyici etkisinin, yargı sisteminin performansı ve ülke düzeyindeki bazı temel özelliklere bağlı olduğunu bulduk. Yargı performansının oldukça etkili olduğu ülkelerde eğitim ve siyasete ktılım gibi birey düzeyindeki faktörlerin güven seviyesi üzerinde diğer ülkelere göre pozitif bir etkiye sahip olduğunu görüyoruz. Diğer yandan, gelişmekte olan ve kurumsal yapının yeterince gelişmediği demokrasilerde siyasi farkındalık yargı sistemine karşı şüpheciliğe yol açmaktadır. Kısaca, çalışmamızda birey düzeyindeki unsurların güven seviyesi üzerindeki açıklayıcı etkisinin ülke düzyindeki unsurlar tarafından önemli ölçüde etkilendiğini gözlemiyoruz.